Collectie Soeterbeeck

Collectie Soeterbeeck
Radboud Universiteit Nijmegen

Het Kapittel van Venlo


Omdat onder de talrijke vrouwenkloosters de behoefte aan een ‘Windesheimse’ levenswijze bleef bestaan, richtte de bisschop van Luik, Joannes van Heinsberg, in zijn bisdom een verwante kloostervereniging op. Dit Kapittel van Venlo ontstond op 4 november 1455 als een verband van de kloosters Mariaweide te Venlo, dat de zetel van het Kapittel werd, Sint-Agnes te Maaseik, Mariagaarde te Roermond en Sint-Geertruid te ’s-Hertogenbosch. Het zou dertig jaren duren voordat de vereniging werd uitgebreid met Soeterbeeck te Nuenen, Onze Lieve Vrouw in de Hage te Helmond, Bethanië of Windmolenberg te ’s-Hertogenbosch en Nazareth te Waalwijk. Na 1485 zijn nog enkele vrouwenkloosters tot het Kapittel van Venlo toegetreden, maar zekerheid hierover bestaat slechts voor de kloosters Sint-Annenborch te Rosmalen en Sint-Annentroon te Driel (Kerkdriel).

Ofschoon de zusters van de aangesloten kloosters zelf nooit aan het generaal kapittel van hun rectoren deelnamen en de kloosters binnen het verband hun zelfstandigheid behielden, heerste tussen hen wel een soort familiegeest. Dat bleek in de zestiende eeuw, toen de conventen in toenemende mate slachtoffer werden van de onlusten ten gevolge van de Tachtigjarige Oorlog en de groeiende invloed van het calvinisme tegenover het katholicisme. De bevolking van bedreigde, gebrandschatte of geplunderde kloosters vond gewoonlijk gastvrij onderdak bij verwante conventen. Ook binnen het Kapittel van Venlo zijn de processen van gedwongen opheffing en vrijwillige fusie langs deze wegen verlopen (zie Latere geschiedenis).

Literatuur: Van Dijk 1982, m.n. p. 23-30; Van Liebergen 2000.

 

Zijbalk